VERNISSAGE: ‘Beyond the Paper’, Ichiro Saito 05.09.2011

  – Kami no Mukouni – Beyond the PaperOp zaterdag 24 september aanstaande opent zijne excellentie de heer T. Koezuka, ambassadeur van Japan in Nederland, de expositie BEYOND THE PAPER van Ichiro Saito bij Bergarde Galleries in Heerjansdam. De kunstenaar zal bij de opening aanwezig zijn.Na zijn opleiding als kunstschilder aan de Tama Art Universiteit in Tokio werkte Saito van 1961 tot 1964 als assistent van Ichiro Fukazawa, die in de jaren dertig het surrealisme in Japan introduceerde. Ook kwam Saito in aanraking met de Anpo beweging die in de jaren zestig, met onder meer Lee Ufan, de gevestigde orde bestreed. Uit financiële noodzaak trad Saito in dienst van Toppan Printing waar hij gedurende meer dan dertig jaar werkte als vormgever en ontwerper, in het bijzonder van printpatronen op plaatmateriaal. Zijn ontwerpen zijn tot op de dag van vandaag te vinden in decoraties van treinen, vliegtuigen, gebouwen en vele andere toepassingen.Tijdens zijn jaren bij Toppan bereisde Saito de wereld en verzamelde boomschors dat hij gebruikte als inspiratiebron voor zijn designs. In New York maakte hij kennis met werk uit washi, het op traditionele wijze vervaardigde papier, van een Amerikaanse kunstenaar. Deze ontmoeting inspireerde Saito tot het maken van kunst in washi, waarbij hij aanvankelijk technisch werd bijgestaan door een scheikundige van een washi fabriek. Sinds zijn pensionering bij Toppan wijdt Ichiro Saito zich geheel aan de het vervaardigen van kunst op basis van door hem zelf vervaardigd washi. Hij maakt hierbij gebruik van eeuwenoude technieken en laat zien dat een moderne interpretatie ongekende mogelijkheden tot zeggingskracht verschaft.Saito voelt zich verwant met Lee Ufan maar ook, aan de andere kant van de schaal, met Takahashi Murakami. Alle drie komen voort uit de Japanse traditie; Murakami kiest onderwerpen uit de lage cultuur na de constatering dat de hoge cultuur hem geen aanknopingspunten bood — een financieele overweging speelt hier een rol, evenzeer als bij Saito die voor Toppan ging werken. Lee Ufan werkt volkomen abstract, minimalistisch, en leidt een teruggetrokken bestaan. Zo ook Saito. Zijn bescheidenheid en ingetogenheid getuigt van een grote innerlijke wereld. Zijn werk is abstract, expressionistisch en het proces dat uiteindelijk tot kunst leidt, is organisch en natuurlijk, met gering ingrijpen van de kunstenaar zelf. De materie, de eeuwenoude geschiedenis van de materie, het procedé — eeuwenoud — en het terughoudend ingrijpen van de kunstenaar geven de kunst van Saito een bijzondere betekenis. Zijn Boeddhisme komt tot uiting in shicho, een in washi uitgevoerde ruimte voor de theeceremonie, die bij Bergarde wordt getoond.Saito hoopt met zijn werk zijn medemens hoop en rust te geven. Hij ziet zijn werk als landschappen, die tijdens een natuurlijk proces ontstaan en waarin de geschiedenis van de oorsprong van de gebruikte materialen bewaard blijft. Hij voelt verwantschap met action painting en materie kunst. Beide stromingen in de kunstgeschiedenis kunnen in Saito’s werk ontdekt worden maar de basis van zijn werk is en blijft washi en zijn Boeddhistische levenshouding.Ter gelegenheid van de expositie Beyond the Paper presenteert Bergade een boek met gelijke titel over Ichiro Saito en zijn kunst. Het eerste exemplaar zal worden overhandigd aan de heer T. Koezuka bij de opening van de tentoonstelling, op 24 september 2011 om 14.00 uur.